Хавдрын Үндэсний Зөвлөл ТББ-аас хийсэн судалгааны ажлуудын олон улсад хэвлэгдсэн ЕСӨН ГОЛ ҮР ДҮН

Ази тивийн бага, дунд орлоготой, умайн хүзүүний хавдрыг үүсгэгч Хүний папиллома вирусын эсрэг дархлаажуулалт байхгүй орнуудын дунд, хүний папиллома вирусын шалтгаант өвчлөл өндөр байна.  Энэ асуудлыг шийдвэрлэхийн тулд вакцинжуулалт болон умайн хүзүүний хавдрын эрт илрүүлэг үзлэгийг цогцоор нь хийх нь чухал байдаг. Манай орны хувьд умайн хүзүүний хавдрын эрт илрүүлэг хийгддэг боловч вакцин байхгүй, вакцинжуулалт амжилтгүй болсон орны тоонд орж байна. Азийн орнуудаас Малайз, Бутан зэрэг орнууд умайн хүзүүний хавдраас сэргийлэх вакциныг дархлаажуулалтын үндэсний товлолд оруулсан нь бүсийн бусад орнуудад үлгэр дууриалал болох амжилттай туршлага болжээ (“Cervical Cancer Prevention Through HPV Vaccination in Low- and Middle-Income Countries in Asia, Cervical Cancer Prevention Through HPV Vaccination”, Asian Pacific Journal of Cancer Prevention, 2018)

2. ХОЁР

2012 онд Улаанбаатар хотын Баянгол, Багануур дүүрэг, Сэлэнгэ, Өмнөговь аймагт оршин суугаа охидуудад умайн хүзүүний хавдраас сэргийлэх зорилгоор хийсэн Гардасил вакцины үр дүнг судлах судалгаанд 1900 орчим 18-23 насны эмэгтэйчүүдийг хамруулан судлахад 3 тун вакцин хийлгэсэн эмэгтэйчүүдэд 6 жилийн дараа умайн хүзүүний хорт хавдрыг үүсгэгч хүний папиллома вирусын 16-р хэв шинжийн тархалт 10 дахин буурсан буюу вакцин үр дүнтэй байсан бөгөөд энэ вакцин эмэгтэйчүүдийн жирэмслэлт, төрөлтөд ямар нэгэн нөлөө үзүүлээгүй байсан.

3. ГУРАВ

Судалгаанд оролцсон эмэгтэйчүүдийн дунд Хүний папиллома вирус болон умайн хүзүүний хорт хавдрын талаар мэдлэг туйлын хангалтгүй байсан тул олон нийтэд энэ чиглэлийн мэдээлэл түгээх шаардлагатайг харуулж байсан (HPV genoprevalence and HPV knowledge in young women in Mongolia, five years following a pilot 4vHPV vaccination campaign, Papillomavirus Research, 2018)

Умайн хүзүүний хавдраас сэргийлэх вакцины 1 тун хийлгэсэн эмэгтэйчүүдэд вакцин хийлгэснээс хойш 7 жилийн дараа хавдар үүсгэх өндөр эрсдэлтэй 16 болон 18-р хэв шинжийн вирусын тархалт  92% буурсан бөгөөд вакцинд хамрагдсан эмэгтэйчүүдийн 90%-д дархлаа тогтсон хэвээр байсан. Энэ нь вакцин хүрэлцээгүй нөхцөлд нэг тун вакцин хийх нь ч уг вирусээс хамгаалах боломжтой гэдгийг илтгэж байна (A single dose of quadrivalent human papillomavirus (HPV) vaccine is immunogenic and reduces HPV detection rates in young women in Mongolia, six years after vaccination, Vaccine, 2020)

Өсвөр насны охидтой эцэг эх, сургуулийн дунд ангийн багш болон  эрүүл мэндийн байгууллагын ажиллагсадын дундах форматив судалгаагаар Хүний папиллома вирусын эсрэг вакцины талаарх мэдлэг дутмаг, өмнөх сөрөг  мэдээлэл давамгайлж байсан (Determining knowledge, attitudes and practices towards cervical cancer and the HPV vaccine in preparation for vaccine demonstration in Mongolia, Cogent Medicine, 2020)

Хорт хавдрын гол эрсдэлт хүчин зүйлийн нэг болох тамхитай тэмцэхэд тамхины татварын бодлого маш чухал байдаг. Манай улсад 2017 оны 5 дугаар сарын 1-нээс 30%-иар нэмэгдсэн импортын татвар хууль бус тамхины нөхцөл байдалд хэрхэн нөлөөлж байгааг судлахад тамхины татвар нэмэгдэхээс өмнө 7494 тамхины хайрцагнаас 15.4% нь хууль бус байсан бол тамхины импортын албан татвар нэмэгдсэний дараа энэ тоо 13.6% болж буурсан буюу нөлөө үзүүлээгүй байсан (The impact of a 2018 tax increase on illicit cigarette trade in Mongolia – baseline results, Tobacco induced disease, 2018)

2018 оны 1 дүгээр сарын 1-нээс тамхины онцгой албан татвар 10%-иар нэмэгдсэний дараа хууль бус тамхины эзлэх хувь 6.3% болж буурсан бөгөөд тамхины татвар нэмэгдэх нь хууль бус тамхины нөхцөл байдалд ямар нэгэн нөлөө үзүүлээгүй үр дүн гарсан. Хууль бус тамхины үйлдвэрлэгч орны хувьд Солонгос болон Украин улсад үйлдвэрлэсэн тамхинууд эзэлж байв (Impact of tax increases on illicit cigarette trade in Mongolia, Tobacco control, BMJ Journals, 2018)

Евроазийн бүсийн 11 орны 424 эмч нарын дунд хүүхдийн хөнгөвчлөх эмчилгээний талаар хийсэн анхны судалгаагаар 3 эмч тутмын 2 нь хүүхдийн хөнгөвчлөх эмчилгээг хэрхэн хийх талаар итгэлгүй байсан бөгөөд манай орны эмч нарын хувьд бүсийн бусад орноос ялгаагүй байсан  (A Multi-Country Assessment in Eurasia: Alignment of Physician Perspectives on Palliative Care Integration in Pediatric Oncology with WHO Guidelines”, Cancer, 2020)

Евроазийн 11 орны хувьд хүүхдийн хөнгөвчлөх эмчилгээний мэргэжилтнүүдийн хүрэлцээ 18-96% байсан бөгөөд 64%-д нь эмчлэх боломжгүй болсон үед хөнгөвчлөх тусламж үзүүлдэг байсан. Иймд хүүхдийн хөнгөвчлөх тусламж үйлчилгээний асуудалд онцгой анхаарах шаардлагатайг харуулж байсан (Barriers to Early Integration of Palliative Care in Pediatric Oncology in 11 Eurasian Countries, Cancer, 2020)